نحوه محاسبه مالیات قرارداد پیمانکاری چگونه است؟

قرارداد پیمانکاری، نوعی قرارداد است که در آن کارفرما، انجام کارهای مشخص در مقابل مبلغ معین و مدت زمان معلوم را به یک شخص واگذار می‌کند. این شخص در قرار داد پیمانکار نامیده می‌شود و می‌تواند شخصی حقیقی یا حقوقی و حتی یک شرکت پیمانکاری باشد. نحوه محاسبه مالیات قرارداد پیمانکاری از جمله مسائلی است که افراد بسیاری با توجه به فعالیت شغلی خود به دنبال کسب اطلاعات درباره آن هستند. عدم اطلاع از مالیات پیمانکاری ممکن است مشکلاتی را در آینده برای پیمانکاران به وجود بیاورد. در این مقاله قصد داریم شما را با این نوع مالیات و شیوه محاسبه آن بیشتر آشنا کنیم.

انواع قرارداد پیمانکاری

پیش از اینکه به چگونگی محاسبه مالیات قرارداد پیمانکاری بپردازیم، بهتر است با انواع قراردادهای پیمانکاری آشنا شویم. این قراردادها به طور کلی به دو دسته قراردادهای عمرانی و غیر عمرانی تقسیم می‌شوند.

قراردادهای پیمانکاری به لحاظ ساختاری دارای یکی از حالات زیر هستند:

1. قرارداد پیمانکاری بر اساس فهرست بها: در این روش برای انجام هر کاری، مبلغی در نظر گرفته می‌شود و مبلغ نهایی قرارداد پیمانکاری شامل مجموع تمامی خرده‌ کارها می‌شود.
2. قرارداد مدیریت پیمان: در این مدل از قرارداد، پیمانکار از کل هزینه‌های انجام شده یک درصد مشخص را به عنوان سهم پیمانکاری خود دریافت می‌کند.
3. قرارداد پیمانکاری امانی: در این نوع از قرارداد پیمانکار تجهیزات و ماشین‌آالات خود را در یک پروژه به کار می‌گیرد و هزینه آن را دریافت می‌کند.
4. قرارداد بر اساس پیشرفت کار: در قراردادهایی که نمی‌توان پایانی برای کار تعیین نمود معمولا قرارداد پیمانکاری براساس میزان پیشرفت میزان کار بسته می‌شود.
5. قرارداد بر اساس زیر بنا: این نوع از قرار داد پیمانکاری در پروژه‌های ساختمانی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
6. قرارداد قیمت ثابت: در این نوع از قراردادهای پیمانکاری یک قیمت ثابت با توجه به محدوده پروژه تعریف می‌شود. در این قراردادها باید ابعاد پروژه مشخص باشد تا برآورد دقیقی از هزینه‌های پروژه صورت پذیرد.

قراردادهای پیمانکاری انواع متعدد دیگری هم دارند. با توجه به نوع قرارداد پیمانکاری، مبلغ مالیات شرکت‌های پیمانکاری توسط سازمان امور مالیاتی دریافت می‌شود.

انواع مالیات شرکت های پیمانکاری

شرکت‌های پیمانکاری با توجه به نوع قرارداد و میزان درآمدی که به دست می‌آورند، باید مالیات پیمانکاری پرداخت کنند. با توجه به قوانین مالیاتی، مالیات‌ شرکت‌های پیمانکاری به طور مشخص تعریف نگردیده ولی در اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم مصوب سال 1345 دو نوع مالیات برای این شرکت‌ها تعریف شده است:

1. مالیات مقطوع پیمانکاری
2. مالیات بر درآمد پیمانکاری

طبق قانون مالیات‌های مستقیم، تمامی افرادی که در ایران یا خارج از ایران از انجام کار یا فعالیّت اقتصادی به انتفاعی برسند باید مالیات بپردازند. مالیات شرکت‌های پیمانکاری نیز ذیل همین قانون تعریف می‌شود.

ساختار مالیات مقطوع پیمانکاری

یکی از انواع مالیات در قراردادهای پیمانکاری، مالیات مقطوع (تکلیفی) است. کارفرمایان، سازمان‌های دولتی، شهرداری‌ها، موسسات و شرکت‌ها موظف هستند از مبلغ پرداختی به پیمانکار، مبلغ این نوع مالیات را کسر و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کنند.

در رابطه با این نوع مالیات باید نکات زیر را مورد توجه قرار دهید:

1. برای تعلق گرفتن این نوع از مالیات باید مبلغ قرارداد بیشتر از 10 میلیون ریال باشد.
2. مالیات شرکت‌های فعال در زمینه ساختمانی، تاسیسات فنی، حمل و نقل، نقشه کشی، نظارت و محاسبات فنی 5.5 درصد است.
3. مالیات مقطوع به دو بخش 4 درصد و 5 درصد مجزا می‌شود که جز اول آن قطعی است و جز دوم آن پیش‌پرداخت است که از مالیات پیمانکار قابل کسر خواهد بود.
4. اگر پیمانکار، پروژه را به فرد دیگری واگذار کند، مالیات مقطوع به پیمانکار دوم تعلق نمی‌گیرد.
5. اگر پیمانکار شرکت خارجی یا فردی باشد که در خارج ایران سکونت دارد، کارفرما وظیفه دارد تا مالیات مقطوع را به نرخ 4 درصد محاسبه کرده و به حساب دارایی واریز کند.

مالیات بر درآمد پیمانکاری

در مالیات بر درآمد پیمانکاری، تمامی درآمدهایی که پیمانکار کسب می‌کند مشمول مالیات می‌شود. این درآمد از شیوه‌های زیر مشخص می‌شود:

• بررسی دفاتر مالی شرکت‌های پیمانکاری
• تشخیص علی الراس (تشخیص مودی مالیاتی براساس شواهد و قراین)
• حساب‌های مالیاتی شرکت‌های پیمانکاری
• براساس اسناد مالیات مقطوع پیمانکاری که توسط کارفرما پرداخت شده است

در این نوع مالیات، بعد از اینکه کارفرما وجه قرارداد را به پیمانکار پرداخت نمود مالیات مقطوع به پیمانکار تعلق می‌گیرد. پیمانکار باید این مالیات را پرداخت کند و رسید آن را برای پرونده‌های مالیاتی خود نگهداری کند.

نحوه محاسبه مالیات قرارداد پیمانکاری

همانطور که گفتیم، میزان مالیات مقطوع پیمانکاری، 4 درصد کل مبلغ قرارداد است که توسط کارفرما از مبلغ قرارداد کسر و به حساب دارایی پرداخت می‌شود. اما برای محاسبه مالیات بردرآمد پیمانکاری باید به ماهیت شرکت یا شخص پیمانکار توجه کرد. این مالیات به صورت تشخیص علی‌الراس تعیین می‌شود و شامل حالات زیر است:

مالیات شرکت های پیمانکاری سهامی

• مالیات سهم شهرداری به میزان 3 درصد از کل درآمد مشمول مالیات
• مالیات اتاق بازرگانی، صنایع و معادن به میزان 3.5 در هزار از کل درآمدهای مشمول مالیات
• مالیات سود اکتسابی سهامداران به میزان 15 درصد
• مالیات سود اکتسابی برای سرمایه شرکت به میزان 25 درصد

مالیات شرکت های پیمانکاری غیر سهامی

• مالیات سهم شهرداری به میزان 3 درصد از کل درآمد مشمول مالیات
• مالیات اتاق بازرگانی، صنایع و معادن به میزان 3.5 در هزار از کل درآمد مشمول مالیات
• محاسبه مالیات سهم شرکا پس از کسر مالیات سهم شهرداری طبق ماده 134 قانون مالیات‌های مستقیم

مالیات قرارداد پیمانکاری شخص حقیقی

با توجه به قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص حقیقی که یک قرارداد پیمانکاری را انفرادی انجام بدهند، مالیات درآمد آن‌ها به صورت نرخ‌های تصادی در ماده 134 این قانون مالیاتی خواهد بود. افراد مشمول این قانون می‌توانند نسبت به بخشودگی مالیاتی مطابق ماده 134 قانون مالیات‌های مستقیم اقدام کنند.

پرداخت مالیات بر ارزش افزوده در قراردادهای پیمانکاری

در مالیات تکلیفی شرکت های پیمانکاری، اگر در حوزه قراردادهای عمرانی باشد و کارفرما یک دستگاه اجرایی باشد، کارفرما باید مالیات بر ارزش افزوده را پرداخت کند. تا زمانی که کارفرما مالیات بر ارزش افزوده را به پیمانکار پرداخت نکند، سازمان امور مالیاتی نمی‌تواند آن را دریافت کند.

میزان این مبلغ باید توسط پیمانکار محاسبه و اعلام شود تا کارفرما نسبت به پرداخت آن اقدام کند. پیمانکار باید حتما گواهینامه مالیات بر ارزش افزوده را بگیرد تا در سازمان مالیاتی به عنوان مجرم شناخته نشود.

معافیت مالیاتی شرکت های پیمانکاری

معافیت مالیاتی یک نوع مشوق مالی برای شرکت‌ها است که در موارد خاصی به مشمولان مالیاتی تعلق می‌گیرد. طبق تبصره 1 ماده 107 قانون مالیات‌های مستقیم، اگر پیمانکار بخشی از قرارداد را صرف خرید لوازم و تجهیزات مورد استفاده در پروژه کند به همان میزان از پرداخت مالیات معاف خواهد شد.

همچنین اگر پیمانکار خارجی بخشی یا تمام کارهای قرارداد را به طرف ایرانی واگذار کند، معادل تجهیزاتی که توسط پیمانکار ایرانی خریداری شود از پرداخت مالیات بر درآمد معاف خواهد شد.

سخن آخر

موارد مربوط به محاسبه و پرداخت مالیات پیمانکاری، از جمله موضوعاتی است که باعث ثبت تخلفات متعددی در سازمان امور مالیاتی در انواع قراردادهای پیمانکاری می‌شود. از این رو و برای جلوگیری از هرگونه پیش آمد احتمالی، در هنگام عقد قرارداد بهتر است از مشاورین امور مالیاتی در موسسه حسابداری کمک گرفته شود تا راهنمایی‌های لازم درباره انواع مالیات در قراردادهای پیمانکاری را دریافت نمائید.