منظور از ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی چیست؟

یکی از دلایل اصلی سلب اختیار خروج  از کشور، بدهی مالیاتی است. به عبارتی دیگر اگر شما مالیات خود را در زمان مشخص به سازمان امور مالیاتی پرداخت نکرده باشید، اجازه خروج از کشور را ندارید. این قانون در جهت جلوگیری از فرار مالیاتی گرفته شده است. در این مطلب سعی کرده‌ایم صفر تا صد این موضوع را از استعلام ممنوع الخروجی مالیاتی تا شیوه رفع آن را به زبان ساده آموزش دهیم. (چنانچه نیاز به دریافت مشاوره مالیاتی با یک مشاور مالیاتی مجرب دارید، مشاوران ما در تدبیر حساب آماده راهنمایی شما هستند. همچنین در این مسیر در صورت نیاز به دادرسی مالیاتی نیز در کنارتان خواهیم بود.

ممنوع الخروجی مالیاتی به شرایطی گفته میشود که فرد دارای بدهی مالیاتی بیش از سقف مجاز چه به صورت عمدی چه به صورت سهوی باشد و تا زمان پرداخت بدهی نمیتواند از کشور خارج شود. ممنوع الخروجی اخرین اقدام قانونی است که معمولا دادستان مالیاتی کشور برای مجرمان احتمالی فرار مالیاتی در نظر میگیرد.

سقف بدهی اشخاص حقیقی و حقوقی چگونه تعیین میشود؟

سؤال مهمی که ممکن است پیش آید این است که با چه میزان بدهی مالیاتی، خروج از کشور امکان‌پذیر نیست؟ پاسخ این است که طبق ماده 202 قانون مالیات‌های مستقیم وزارت امور اقتصادی و دارایی کشور، چنانچه میزان بدهی فرد به سقف تعیین شده برسد. این سقف برای افراد حقیقی  و حقوقی مختلف است. اما مهم‌ترین آن عبارت است از:

• اشخاص حقوقی تولیدی دارای پروانه بهره‌برداری 20,000,000,000 ریال
  سایر اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی تولیدی 8,000,000,000 ریال
  سایر اشخاص حقیقی 400,000,000 ریال

در ضمن باید یادآور شد که هر وقت یک شرکت، کارخانه یا یک تولیدی بدهی مالیاتی داشته باشد، همه کسانی که در آن جا دارای حق امضای اسناد مسئولیت‌آور را دارند، ممنوع الخروج می‌شوند.

طبق ماده 133 قانون آیین دادرسی کیفری، به علل کیفری، قضایی، دارایی و مالیاتی زیر فرد نمی‌تواند از کشور خارج شود:

1. بدهی مالیاتی

چنان چه میزان بدهی مالیاتی فرد به سقف بدهی مالیاتی رسیده باشد، طبق ماده 202 قانون مالیات‌های مستقیم، سازمان امور مالیاتی این امر را به دادگاه اطلاع داده تا حکم ممنوع الخروجی شخص را صادر کند. در واقع شرط اصلی ممنوع الخروجی این افراد در محرز شدن بدهی آن‌ها توسط دادگاه است.

2. متهمان و محکومین کیفری

طبق ماده 188 قانون آیین دادرسی کیفری، اگر فردی به جرمی متهم شده و پرونده در دادسرا در مرحله تحقیقات مقدماتی است چنانچه به آن شخص دسترسی نداشته باشند با توجه به نوع جرم و ادله، قرار ممنوعیت خروج از کشور صادر می‌شود.

همچنین طبق ماده 509 همین قانون، بازپرس می‌تواند با توجه به جرم ارتکاب شده توسط متهم، دستور ممنوع الخروجی دهد و نیز ماده 247 قانون اجرای احکام کیفری چنانچه بیم فرار از کشور متهم باشد، دستور چنین حکمی می‌دهد.

3. افراد دارای سوءشهرت

کسانی که به دلایل مختلف مثل گدایی (تکدی‌گری)، دزدی، ولگردی یا کلاهبرداری دارای سابقه هستند.

4. افرادی که نیاز به اجازه دارند

برخی از افراد برای خروج از کشور و دریافت گذرنامه، نیاز به اجازه دارند. مانند اجازه همسر برای خروج زن متأهل و اجازه برای پدر یا قیم برای خروج فرزندان زیر 18 سال به خصوص دختران.

5. تشخیص مقام قضایی

در مواردی هم به صلاحدید مقام قضایی خروج برخی از افراد به مصلحت کشور نیست و وی دستور کتبی برای ممنوع الخروجی شخص را صادر می‌کند.

6. ممنوعیت خروج توسط دولت

بر اساس ماده 17 قانون گذرنامه، دولت می‌تواند جلوی خروج از کشور بدهکاران مالیاتی، اجرای دادگستری و قبت اسناد و نیز متخلفان ارزی را بگیرد.

7. بدهکاران بانکی

طبق لایحه قانونی ممنوعیت خروج بدهکاران بانکی، بانک می‌تواند از خروج بدهکاران بانکی، صادرکنندگان و واردکنندگان جلوگیری کند.

8. مشمولین سربازی

بر اساس ماده 18 قانون گذرنامه، تمامی پسرانی که مشمول سربازی هستند و اجازه کتبی از سازمان نظام وظیفه را ندارند، اجازه خروج از کشور را ندارند.

9. به درخواست بستانکاران

دایره اجرائیات ثبت می‌تواند به درخواست بستانکار دستور ممنوعیت خروج بدهکار را به دلیل عدم معرفی یا عدم دسترسی به اموال او صادر کند. همچنین این قانون شامل حال پرداخت مهریه زن نیز می‌شود.

 

نحوه صدور حکم ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی چگونه است؟

جالب است بدانید که ممنوع الخروجی مالیاتی فرد آخرین مرحله است. یعنی وقتی بدهی مالیاتی فرد تأیید و برگ تشخیص قطعی صادر شد، واحد وصول مالیات سازمان امور مالیاتی دست به کار می‌شود. آن‌ها در ابتدا تمامی حساب‌های بانکی و اموال فرد بدهکار را پیدا می‌کنند تا از طریق مسدود کردن حساب یا ضبط اموال، فرد بدهی خود را تسویه کند. در غیر این صورت، اخطاری به صورت پیامک به او داده می‌شود که در آن به شخص یک ماه فرصت تسویه حساب می‌دهند. پس از اتمام این زمان، چنانچه باز هم فرد بدهی خود را پرداخت نکند، بر اساس ماده قانونی 188 قرار ممنوع الخروجی او توسط اداره کل امور مالیاتی به دادستان انتظامی مالیاتی داده می‌شود. پس از بررسی پرونده به معاونت دادستانی کل کشور ارجاع داده می‌شود تا دستور منع خروج توسط اداره گذرنامه نیروی انتظامی در سامانه ثبت شود.

حکم ممنوع الخروجی تا چه مدت طول میکشد؟

بر طبق ماده 133 قانون آیین دادرسی کیفری مدت زمان ممنوع الخروجی میتواند متفاوت باشد، ولی به صورت کلی به دو عامل اهمیت جرم و دلایل حقوقی بدهی بستگی دارد. دادگاه با بررسی میزان بدهی و علل عدم پرداخت بدهی، حکم را صادر میکند. مدت زمان این حکم 6 ماه است که بنا به نظر دادگاه امکان تمدید مجدد دارد. همچنین پس از 6 ماه خود به خود و بدون نیاز به دستور، این حکم لغو میشود.

استعلام میزان بدهی مالیاتی

برای این که از مقدار بدهی خود به سازمان مالیات اطلاع پیدا کنید، 4 روش زیر وجود دارد:

• استعلام بدهی اشخاص حقیقی از طریق سامانه آسان ثبت
• استعلام میزان بدهی مالیاتی اشخاص و سوابق از طریق شناسنامه
• استعلام سوابق مالیاتی اصناف و اشخاص حقیقی دارای مغازه از طریق نرم‌افزار مالیات پروانه کسب
• استعلام میزان بدهی مالیاتی اشخاص حقیقی و سوابق از طریق کد ملی: برای استعلام مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید.

1. برای استعلام وضعیت ممنوع الخروجی با کد ملی، وارد سایت my.tax.gov.ir شوید.
2. برای منوی خدمات الکترونیکی کلیک کنید. و روی گزینه استعلام ممنوع الخروجی بزنید.
3. روی صفحه باز شده کد ملی و شماره موبایل خود را وارد کنید.سپس دکمه جستجو را بزنید.
4. پس از انجام دادن مراحل بالا، نتیجه نهایی به شما نشان داده خواهد شد.

برای استعلام ممنوع الخروجی دو راه وجود دارد:

ممکن است بپرسید از کجا بفهمیم ممنوع الخروج شده‌ایم؟ در سال‌های گذشته استعلام ممنوع الخروجی مالیاتی یا هر نوع دیگر از طریق تلفنی یا مراجعه حضوری به اداره گذرنامه ممکن بود. اما پس از آنلاین شدن خدمات مختلف، امکان استعلام اینترنتی نیز میسر شده است.

• مراجعه حضوری به اداره کل امور مالیاتی محل سکونت
• استعلام از طریق سایت ثبت من

برای استعلام ممنوع الخروجی مالیاتی با کد ملی باید مراحل زیر را طی کنید:

1. مراجعه به سایت ثبت من

در ابتدا باید وارد درگاه یکپارچه خدمات الکترونیکی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به آدرس https://my.ssaa.ir/portal شوید.

2. ورود به بخش استعلام ممنوع الخروجی

سپس از منوی سمت راست، از بخش خدمات و زیرمجموعه اجرای اسناد رسمی، گزینه استعلام ممنوع الخروجی را انتخاب کنید.

3. ثبت مشخصات

در پنجره باز شده، مشخصات خواسته شده را وارد کرده و سپس دکمه بررسی را بزنید.

در انتها پس از چند ثانیه، سامانه پاسخ شما را خواهد داد. اگر ممنوع الخروج نباشید، پیغام زیر را نشان می‌دهد.

ولی اگر ممنوع الخروج باشید، برای ادامه پیگیری و دیدن ابلاغیه‌ها باید به سامانه ثبت نام الکترونیکی (ثنا) بروید. پس از ثبت‌نام در این سامانه، تمامی ابلاغیه‌های قضایی برای شما به نمایش در خواهد آمد.

موارد خاص رفع ممنوع الخروجی مالیاتی

در شرایط خاص و فقط برای یکبار میتوان حکم را لغو کرد و از کشور خارج شد. همچنین در برخی موارد رئیس کل امور مالیاتی، بر اساس اختیاراتی که در ماده قانون 202، به او داده شده است، می‌تواند اجازه خروج فرد بدهکار را فقط یک بار بدهد. این موارد عبارتند از:

• سفرهای درمانی
• سفر حج تمتع و زیارت
• انجام امور تجاری مربوط به کار در جهت تسویه بدهی
• دیگر موارد به تشخیص سازمان امور مالیات کشور

نحوه رفع ممنوع الخروجی مالیاتی و مراحل آن

رفع ممنوع الخروجی دارای مراحل قانونی است که همگی باید طبق روال قانونی طی شود. وقتی فردی ممنوع الخروج میشود، به هیچ وجه امکان خارج شدن از کشور را به هیچ طریقی ندارد، مگر با ارائه دلایل قانونی. همچنین طبق بخشنامه‌ای که در تاریخ 21 شهریور 1384 به شماره 1425 صادر شده، مسئولیت رسیدگی به شکایات و رفع ممنوعیت خروج به دادستان انتظامی مالیاتی داده شده است. بنابراین پس از استعلام ممنوع الخروجی مالیاتی برای رفع آن می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

اعتراض به حکم

طبق قانون، فردی که اختیار خروج از او سلب شده است، طبق تبصره 2 ماده 247 قانون آیین دادرسی کیفری، امکان اعتراض به قرار ممنوعیت ظرف مدت 10 روز به صادرکننده آن وجود دارد. بنابراین اگر بازپرس دستور عدم خروج را داده باشد، برای اعتراض باید به دادگاه رفت ولی اگر حکم توسط قاضی صادر شده، برای اعتراض باید به دادگاه تجدید نظر استان خود مراجعه کرد.

پرداخت بدهی

در صورتی که اعتراض نتیجه‌ای نداشته باشد، بهترین کار برای رفع ممنوعیت خروج، پرداخت بدهی خود بر اساس قوانین و مقررات است.

ضمانت پرداخت

چنانچه فرد توان پرداخت بدهی خود در زمان خروج از کشور را نداشته باشد، می‌تواند طبق قوانین، از وثیقه ملکی، ضمانت‌نامه بانکی و یا به اندازه مبلغ بدهی خود وجه نقد برای ضمانت پرداخت بدهی استفاده کند.

ابطال ممنوعیت خروج

همچنین اگر هیئت حل اختلاف مالیاتی طبق ماده 216 قانون مالیات‌های مستقیم، رأی ابطال برگ قطعی مالیات را داده باشد.

نقض حکم توسط مراجع ذی صلاح

در مواردی هم رأی صادره از هیئت حل اختلاف مالیاتی، توسط دیگر مراجع ذی صلاح یا دیوان عدالت اداری باطل شده یا حکم ورشکستگی فرد داده شود، دستور ممنوع الخروجی مالیاتی باطل می‌شود.

مدت ممنوع الخروجی بدهکار مالیاتی

پس از این که دادگاه از مجرم بودن مودی بدهکارمالیاتی مطمئن شد، حکم ممنوعیت خروج از کشور را به مدت 6 ماه صادر می‌کند. چنانچه فرد در این مدت اقدامی در جهت رفع آن انجام ندهد، به صلاحدید قاضی این حکم می‌تواند تمدید شود.

 جمع‌بندی

بر اساس قانون، هر گاه میزان بدهی فرد حقیقی یا اشخاص حقوقی به سقف تعیین‌شده برسد، پس از ابلاغ با پیامک، دستور ممنوعیت خروج آن‌ها توسط مرجع قانونی داده می‌‌شود. جهت استعلام ممنوع الخروجی بدهکاران مالیاتی بهترین راه استعلام اینترنتی است که مراحل آن در این مقاله آمده است. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت خدمات مالیاتی با شماره 02158316000 در تماس باشید. تدبیر حساب شرکت مالیاتی است که میتوانید با خیال دغدغه‌های مالیاتی‌تان را با آن به اشتراک بگذارید و خیالتان راحت باشد.