تفسیر ماده 145 قانون مالیات های مستقیم و معافیت آن

از دیرباز تا به حال در سرتاسر دنیا دریافت خراج یکی از راه‌های کسب درآمد دولت‌ها برای هزینه‌های جاری خود بوده است. از همین رو تقریبا همگان به نوعی با خراج آشنایی دارند. مالیات انواع مختلفی دارد و با توجه به شرایط و درآمد یا ثروت افراد متفاوت است. یکی از خراج‌های موجود در ایران و سایر کشورهای دنیا مالیات مستقیم است که به طور مستقیم از درآمد افراد و دارایی آن‌ها افراد دریافت می‌شود. بندهای مختلفی برای این نوع دریافتی مستقیم وجود دارد که یکی از مهم‌ترین‌های آن ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم است که در کنار آن معافیت هم وجود دارد. چنانچه برای دریافت خدمات مدیریت مالی خود نیازمند دریافت مشاوره و خدمات مالیاتی هستید، مشاوران ما در تدبیر حساب آماده راهنمایی شما هستند

هم وجود دارد.

معافیت ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم

ماده 145 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم در تاریخ خود تغییراتی داشته است و هر بار با توجه به شرایط اقتصادی و پولی کشور بندهای مختلف آن تغییر می‌کنند.

ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم برای اولین بار در چه سالی به تصویب رسید و شامل چه بندهایی بود؟

برای اولین بار در 3/12/1366 ماده 145 برای قوانین دارایی مستقیم عنوان شد که در همان روز هم به تصویب رسید و در تاریخ 1/1/1368 هم به اجرا درآمد. این قانون به شرح زیر بود:

1. سود تعلق گرفته به حساب‌های پس انداز کارمندان و کارگران و همچنین کسور بازنشستگی در بانک‌های داخلی شامل معافیت از مالیات می‌شود. البته میزان این معافیت با توجه به قوانین مربوط به استخدامی است.
2. جوایز سودهایی که در بانک‌ها به حساب‌های مختلف تعلق می‌گیرد شامل مالیات نمی‌شود. البته پول‌هایی که بانک‌ها در پیش یک‌دیگر قرار می‌دهند شامل این معافیت نمی‌شود.
3. جایزه‌های تعلق گرفته به اوراق قرضه دولتی و همچنین اسناد خزانه ملی کشور
4. برداشت اضافه (اوردرافت) بانک‌های خارجی از بانک‌های ایرانی شامل یک سری سود می‌شود که به آن مالیات تعلق نمی‌گیرد. به همراه این‌ها سپرده ثابت البته به شرط معامله متقابل هم اضافه می‌شود.

همان‌طور که در قانونی که سال 1366 به تصویب رسیده است می‌بینید که بند 5 وجود ندارد و این قوانین شامل 4 بند است. تفسیر قانون 145 را می‌توان بیشتر به معافیت تشبیه کرد، از همین رو به آن توجه زیادی می‌شود.

ماده 145 قانون مالیات برای اولین بار در چه تاریخی تغییر کرد و این تغییرات چه بود؟

در تاریخ 27/11/1380 تغییرات بزرگی در ماده 145 صورت گرفت کرد. به همین دلیل، در بند2 تغییراتی ایجاد شد و بند 5 به آن اضافه شد. این قوانین از 1/1/1381 به اجرا درآمد. این قوانین به شرح زیر است:

2. جایزه‌ها و سودهایی که به حساب‌های بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی مجاز داخل کشور تعلق می‌گیرد شامل معافیت می‌شود. البته این معافیت برای پول‌هایی که بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری غیر بانکی در پیش یک‌دیگر می‌گذارند نخواهد شد.(اصلاحی)
3. جایزه یا سودی که به اوراق مشارکت تعلق گرفته است.(الحاقی)

تبصره:

زمانی که در قانون مالیات‌های مستقیم برای بانک‌ها امتیازات، تسهیلات، ترجیحات و تکالیف عنوان می‌شود شامل موسسات اعتباری غیر بانکی در حال کار هستند یا مجوز آن‌ها صادر شده هم می‌شود.

همان‌طور که مشاهده می‌شود در کنار اضافه شدن بند 5 ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم یک تبصره هم به آن اضافه شده است. بند 2 ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم هم اصلاح شده است و بخش‌هایی که از معافیت ماده 145 برخوردار نمی‌شوند اضافه شده‌اند.

ماده 145 قانون مالیات برای اولین بار در چه تاریخی تغییر کرد و این تغییرات چه بود؟

در تاریخ 27/11/1380 تغییرات بزرگی در ماده 145 صورت گرفت کرد. به همین دلیل، در بند2 تغییراتی ایجاد شد و بند 5 به آن اضافه شد. این قوانین از 1/1/1381 به اجرا درآمد. این قوانین به شرح زیر است:

2. جایزه‌ها و سودهایی که به حساب‌های بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی مجاز داخل کشور تعلق می‌گیرد شامل معافیت می‌شود. البته این معافیت برای پول‌هایی که بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری غیر بانکی در پیش یک‌دیگر می‌گذارند نخواهد شد.(اصلاحی)
5.  جایزه یا سودی که به اوراق مشارکت تعلق گرفته است.(الحاقی)

تبصره:

زمانی که در قانون مالیات‌های مستقیم برای بانک‌ها امتیازات، تسهیلات، ترجیحات و تکالیف عنوان می‌شود شامل موسسات اعتباری غیر بانکی در حال کار هستند یا مجوز آن‌ها صادر شده هم می‌شود.

همان‌طور که مشاهده می‌شود در کنار اضافه شدن بند 5 ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم یک تبصره هم به آن اضافه شده است. بند 2 ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم هم اصلاح شده است و بخش‌هایی که از معافیت ماده 145 برخوردار نمی‌شوند اضافه شده‌اند.

اصلاح نهایی ماده 145 مالیاتی در چه تاریخی و به چه منظور صورت گرفت؟

در تاریخ 1/2/1394 برای کمک هر چه بیشتر به بخش صنعت و همچنین پشتیبانی از کارآفرینان تبصره‌ای به ماده 142 اضافه شد.

تبصره:

زمانی که در قانون مالیات‌های مستقیم برای بانک‌ها امتیازات، تسهیلات، ترجیحات و تکالیف عنوان می‌شود شامل موسسات اعتباری غیر بانکی در حال کار هستند یا مجوز آن‌ها صادر شده هم می‌شود. و صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک، صندوق حمایت‌ از تحقیقات و توسعه صنایع الکترونیک، صنایع‌دریایی و بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی و صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی نیز خواهد شد.

تفسیر ماده 145 مالیاتی چیست و چرا دولت آن را در قوانین جای داد؟

همان‌طور که در بندها مشاهده کردید ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم بیشتر از این‌که یک قانون برای دریافت هزینه از سپرده‌گذاران بانکی باشد یک جور معافیت پرداختی است تا از آن‌ها حمایت کند. در ادامه به تفسیر بندهای موجود در این قانون می‌پردازیم.

تفسیر بند 1 ماده 145 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم چیست؟

در این بند دولت سعی کرده است که از دارایی‌های بانکی سه گروه یعنی بازنشستگان، کارگران و کارمندان حمایت کند و آن‌ها را از مالیات معاف کند. البته این معافیت فقط در بانک‌های ایرانی است و محدودیت دارد. محدودیت آن هم با توجه به قوانین استخدامی آن افراد است.

تفسیر بند 2 ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم

سود و جوایز بانکی از محل سپرده‌ها و همچنین سپرده‌هایی که بانک‌ها و مؤسسات در نزد یکدیگر می‌گذارند شامل معافیت ماده 145 نمی‌شود.

تفسیر بند 3 ماده 145 مالیات

در بند ۳ برای تشویق عموم مردم به خرید اوراق قرضه از دولت مالیات‌های مربوط به آن را حذف کرده است.

تفسیر بند 4 ماده 145

در این بند به حمایت از جذب سرمایه‌‌گذاری خارجی و ورود ارز به بانک‌های داخلی توجه شده است. از همین رو مالیات‌های مربوط به سود دهی و همچنین برداشت‌های اوردرافت در این بند برداشته شده تا موانع موجود برداشته شود.

تفسیر بند 5 ماده 145 قانون مالیات‌های مستقیم

در این بند خیلی واضح و مستقیم گفته است که سود و جوایز متعلق به اوراق مشارکت و در مواردی که در قانون مالیات‌های مستقیم به بانک‌ها اشاره دارد شامل معافیت می‌شود. هدف دولت از ایجاد تبصره در بند 5 حمایت کامل از کارآفرینی است. از همین رو در این تبصره می‌بینید که به شرکت‌های نوپا و مؤسسات مالی توجه شده است. همچنین در این تبصره توجه ویژه‌ای هم به بخش کشاورزی شده است تا این بخش مهم و حساس هم بتواند از معافیت‌های مالی موجود بهره‌مند شوند.

محاسبه پرداختی به اداره دارایی

مالیات را دیر یا زود باید پرداخت کرد و نمی‌توان به هیچ شکل آن را دور زد. اما موضوع مهم این است که اشخاص حقیقی یا حقوقی پرداختی‌های خود را به موقع پرداخت کنند تا مشمول جریمه نشوند. در ضمن اغلب اوقات سازمان‌ دارایی برای افراد خوش حساب تخفیف‌هایی را هم در نظر می‌گیرد تا آن‌ها را تشویق به پرداخت به موقع بکنند. از همین رو خوش حساب بودن در این زمینه قطعا در طولانی مدت به نفع فرد پرداخت کننده مالیات خواهد بود. در این مسیر میتوانید از مشاوره حسابداری نیز بهره ببرید.

در صورتی که دارایی شما کم است می‌توانید خودتان و یا مأموران اداره دارایی محاسبه امور مالیاتی را انجام دهید، اما در صورتی که دارایی شما به گونه‌ای است که حسابرسی به آن سخت است پیشنهاد می‌کنیم کار محاسبه و حتی کنترل داخلی شرکت را به افراد کاربلد بسپارید. شرکت‌هایی هستند که کار حسابرسی حقوقی را برای اشخاص حقیقی و حقوقی انجام می‌دهند. این شرکت‌ها می‌توانند با محاسبه دقیق و پیگیری قانونی مانع از پرداخت‌های اضافه شما شوند. همچنین زمان مورد نظر برای پرداخت‌ها را برای شما تعیین می‌کنند تا هزینه‌های شما شامل جریمه نشوند.

سخن آخر

دریافت خراج در همه دولت‌ها برای کسب درآمد صورت می‌گیرد، اما گاهی اوقات دولت‌ها تصمیم می‌گیرند با بخشیدن مالیات‌های یک بخش اقدام به ایجاد تحرک و همچنین جذب سرمایه کنند. شاید در ظاهر این کار باعث کاهش درآمدهای دولت از محل دریافت خراج‌ها شود اما در واقعیت موجب می‌شود تا دولت در بخش‌هایی که نیاز به حمایت مالی دارند کسری بودجه را بدون تزریق پول از طریق سرمایه‌های بخش خصوصی تأمین کند. برای دریافت مشاور مالیاتی میتوانید با کارشناسان ما در تماس باشید